Dializa nerek to procedura, która pomaga organizmowi usunąć produkty przemiany materii z krwi, gdy nerki przestają działać. Schyłkowa niewydolność nerek nie jest diagnozowana, dopóki nie utracisz od 85 do 90% funkcji nerek. Niewydolność nerek jest zwykle stanem trwałym, ale u niektórych osób może wystąpić ostra niewydolność spowodowana infekcją, która może ulec poprawie, gdy infekcja ustąpi. Istnieją dwa rodzaje dializy nerek: hemodializa i dializa otrzewnowa. Aby przygotować się do dializy, może być konieczne wprowadzenie zmian w diecie, zapoznanie się z aktualnymi szczepionkami i nauczenie się, jak zapobiegać infekcji.
Kroki
Metoda 1 z 3: Wprowadzanie zmian w stylu życia
Krok 1. Upewnij się, że Twoje szczepionki są aktualne
Niezależnie od tego, czy stosujesz dializę otrzewnową, czy hemodializę, wszystkie osoby ze schyłkową niewydolnością nerek powinny być na bieżąco ze swoimi szczepieniami, aby zmniejszyć ryzyko infekcji i chorób.
- Schyłkowa choroba nerek wpływa na układ odpornościowy. Śmiertelność wynosi nawet 20% rocznie dla osób dializowanych, a głównymi przyczynami są choroby układu krążenia i infekcje. Dysfunkcja układu odpornościowego jest indukowana przez mocznicę, czyli wyższy poziom mocznika w układzie krwionośnym.
- Porozmawiaj z lekarzem o szczepieniach przeciw grypie, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B oraz przeciw pneumokokom przeciw zapaleniu płuc, które pomogą zapobiegać tym chorobom.
Krok 2. Śpij dużo każdej nocy
Dializa działa najlepiej, gdy jesteś wypoczęty, ponieważ sen pomaga organizmowi w usuwaniu produktów przemiany materii. Upewnij się, że śpisz przez osiem godzin każdej nocy, aby wspomóc usuwanie produktów przemiany materii z ciała i mózgu.
Jeśli masz problemy ze snem po rozpoczęciu dializy, jak najszybciej poinformuj o tym swojego lekarza
Krok 3. Rzuć palenie
Tytoń zwiększa liczbę białych krwinek, utrzymując organizm w stresie, zwalczając stany zapalne i uszkodzenia spowodowane przez chemikalia. Nikotyna powoduje również zwężenie naczyń krwionośnych, zmniejszając poziom składników odżywczych i tlenu dostępnych dla komórek. Smoła i inne chemikalia spowodują również, że układ odpornościowy będzie mniej skuteczny w zwalczaniu infekcji. Oznacza to, że będziesz bardziej podatny na zachorowanie i bardziej podatny na zaburzenia autoimmunologiczne.
Jeśli jesteś palaczem, porozmawiaj ze swoim lekarzem o pomocy w rzuceniu palenia. Istnieje wiele bezpłatnych programów rzucania palenia i innych metod leczenia, o których może poinformować lekarza
Krok 4. Często myj ręce
Ważne jest, aby dobrze umyć ręce przed i po gotowaniu, po skorzystaniu z łazienki, po przebywaniu w miejscach publicznych lub po dotknięciu nosa lub wydmuchaniu nosa. Myj ręce po przebywaniu z innymi ludźmi lub z każdym, kto jest chory lub wygląda na chorego. Pomoże to uchronić Cię przed zachorowaniem lub rozwojem infekcji.
Krok 5. Kontroluj ciśnienie krwi za pomocą leków, diety i ćwiczeń
Twoje ciśnienie krwi może mieć niekorzystny wpływ na układ odpornościowy, co może powodować poważniejsze komplikacje. Kontrolując ciśnienie krwi i wspierając układ odpornościowy, możesz zmniejszyć ryzyko infekcji.
Wysokie ciśnienie krwi zmniejszy ilość tlenu dostarczanego do nerek i innych narządów. Chociaż twoje nerki nie działają, wysokie ciśnienie krwi może wpływać na twój wzrok i powodować choroby serca
Krok 6. Jedz dobrze zbilansowaną dietę z owocami, warzywami i mięsem
W zależności od stanu zdrowia konieczne może być wprowadzenie pewnych zmian w diecie. Zmniejsz spożycie węglowodanów i soli, aby zmniejszyć ilość produktów przemiany materii, które należy usunąć za pomocą dializy. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o konkretnej diecie, którą chce, abyś przestrzegał, w oparciu o indywidualne wymagania medyczne.
- National Kidney Foundation zaleca stosowanie diety wysokobiałkowej o niskiej zawartości soli, potasu i fosforu. Pokarmy naturalnie bogate w białko to fasola i mięso.
- Unikaj przetworzonej żywności, ponieważ są one często bogate w sód.
- Ogranicz spożycie soli. Spróbuj użyć ziół i przypraw, aby poprawić smak potraw.
- Unikaj pokarmów bogatych w potas i fosfor, takich jak ciemnozielone warzywa liściaste, banany, awokado, kabaczek, ziemniaki, jogurt i ryby.
Krok 7. Zwróć uwagę na przyjmowanie płynów
Twój lekarz może zdecydować o przejściu na dietę ograniczającą płyny, a nawet poprosić Cię o śledzenie ilości spożywanych płynów. Upewnij się, że omówiłeś swoje indywidualne potrzeby z lekarzem.
Krok 8. Należy pamiętać, że przed rozpoczęciem dializy należy poczekać, aż miejsce cewnika się zagoi
Miejsce cewnika goi się po około dwóch tygodniach, zanim będzie można go użyć do dializy. Po zagojeniu się miejsca zostaniesz przeszkolony, jak przygotować worki i urządzenia do dializy otrzewnowej, jak podłączyć i odłączyć, jak pozbyć się płynu i kiedy zwrócić się o pomoc medyczną.
Krok 9. Znajdź grupę wsparcia, która pomoże Ci poradzić sobie ze zmianami
Rozpoczęcie dializy wymaga poważnych zmian w życiu, które mogą być trudne do samodzielnego radzenia sobie. Rozważ dołączenie do grupy wsparcia, która pomoże ci poradzić sobie ze zmianami w twoim życiu spowodowanymi niewydolnością nerek. Możesz również skorzystać z porady terapeuty, psychologa lub pastora.
Metoda 2 z 3: Przewidywanie skutków ubocznych
Krok 1. Przewiduj pewien dyskomfort
Hemodializa nie jest bolesną procedurą. Jednak podczas tego procesu mogą wystąpić nudności i wymioty. Jeśli dostaniesz mdłości, poinformuj o tym pielęgniarkę, ponieważ być może będziesz w stanie zażywać leki zmniejszające dyskomfort. Będzie to zależeć od twojego stanu zdrowia.
Podczas zabiegu niektóre osoby odczuwają zmęczenie i mogą spać. Może to również pomóc złagodzić nudności. W zależności od stanu zdrowia może się również okazać, że możesz czytać czasopisma, pracować na komputerze lub oglądać program na smartfonie. Ponieważ wizyta na dializie będzie odbywała się w tych samych dniach i godzinach każdego tygodnia, wielu pacjentów zaprzyjaźnia się z innymi osobami na dializie
Krok 2. Bądź świadomy ryzyka sercowo-naczyniowego związanego z dializą
Dializa może powodować poważne skutki sercowo-naczyniowe. Efekty te obejmują niskie ciśnienie krwi, wysokie ciśnienie krwi i zapalenie osierdzia. Twój lekarz będzie Cię monitorował pod kątem tych warunków, ale dobrze jest również zdawać sobie sprawę z ryzyka.
- Niskie ciśnienie krwi. Niskie ciśnienie krwi lub niedociśnienie może być skutkiem ubocznym dializy, szczególnie u osób z cukrzycą. Mogą temu towarzyszyć skurcze brzucha, wymioty i duszność. Natychmiast zgłoś te objawy pielęgniarce zajmującej się dializą, aby można było wprowadzić zmiany w ustawieniach procedury dializy.
- Podwyższone ciśnienie krwi. Przyjmowanie zbyt dużej ilości soli lub płynów między zabiegami może zwiększyć ciśnienie krwi i ryzyko chorób serca, zawału serca i udaru mózgu. Na podstawie indywidualnych potrzeb medycznych lekarz może zalecić limity spożycia sodu i płynów.
-
Zapalenie osierdzia.
Jeśli hemodializa nie jest skuteczna, może prowadzić do zapalenia osierdzia lub błony otaczającej serce. Zmniejsza to sprawność mięśnia sercowego i może prowadzić do udaru lub zawału serca.
Krok 3. Zwróć uwagę na fizyczny dyskomfort
Chociaż dializa nie jest bolesnym zabiegiem, na początku może być niewygodna. Objawy, takie jak skurcze mięśni i swędzenie, są częstymi dolegliwościami podczas i po hemodializie.
-
Skurcze mięśni.
Chociaż dokładny powód nie jest znany, dostosowanie spożycia sodu między leczeniem i w jego trakcie może pomóc w zmniejszeniu skurczów mięśni.
- Swędząca skóra. Podczas hemodializy i po niej często występuje swędzenie skóry.
Krok 4. Poinformuj lekarza, jeśli masz problemy ze snem po zabiegu
Porozmawiaj ze swoim lekarzem, jeśli masz problemy ze snem zaraz po hemodializie. W wyniku tego procesu możesz odczuwać bezdech senny lub niespokojne nogi. Wydaje się, że osoby stosujące dializę otrzewnową nie mają tego efektu ubocznego.
Krok 5. Wiedz, że niedokrwistość jest potencjalnym skutkiem ubocznym
Niedokrwistość jest częstym efektem ubocznym zarówno niewydolności nerek, jak i dializy. Hormon erytropoetyna jest odpowiedzialny za produkcję czerwonych krwinek, ale jest wytwarzany w nerkach. Twój lekarz najprawdopodobniej będzie chciał, abyś miał regularne badania krwi, aby sprawdzić poziom żelaza.
Porozmawiaj ze swoim lekarzem, jeśli odczuwasz zmęczenie, duszność lub uważasz, że możesz mieć anemię
Krok 6. Zgłoś wszelkie zmiany nastroju
Zmiany nastroju są powszechne u osób poddawanych dializie, ale istnieją sposoby leczenia tego efektu ubocznego. Należy natychmiast poinformować lekarza, jeśli wystąpi smutek, depresja lub inne destrukcyjne zmiany nastroju.
- Zmiany nastroju mogą być związane ze zmianami biochemicznymi wynikającymi z dializy i niewydolności nerek lub z doświadczenia.
- Grupy wsparcia i porady z terapeutą lub pastorem mogą pomóc, gdy zmiany nastroju są związane z doświadczeniem, przez które przechodzisz, a nie tylko ze zmianami biochemicznymi we krwi.
Krok 7. Rozważ długoterminowe skutki hemodializy
Po około pięciu latach dializy zwiększa się ryzyko rozwoju amyloidozy. Kiedy białka we krwi odkładają się w stawach i ścięgnach, powoduje to ból, sztywność i zatrzymanie płynów w obszarach stawów.
Jeśli uważasz, że doświadczasz tych objawów, przedyskutuj swoje możliwości z lekarzem. Będą one zależeć od czynności nerek, ogólnego stanu zdrowia i recepty na dializy
Metoda 3 z 3: Dowiedz się więcej o dializie
Krok 1. Rozpoznaj objawy i czynniki wywołujące niewydolność nerek
Kiedy nerki zaczynają zawodzić, pojawiają się objawy związane z równowagą płynów, równowagą elektrolitów, usuwaniem produktów przemiany materii i produkcją czerwonych krwinek. Wczesne objawy mogą również naśladować inne choroby, co może być mylące. Jeśli wystąpią te objawy i nie ustąpią w ciągu kilku dni lub wydaje się, że nie ma innej przyczyny, skontaktuj się z lekarzem. Objawy, na które należy zwrócić uwagę, obejmują:
- Utrata apetytu
- Ogólne uczucie zmęczenia
- Bóle głowy
- Swędząca, sucha skóra
- Mdłości
- Utrata wagi (gdy nie próbujesz schudnąć)
Krok 2. Uważaj na późniejsze objawy niewydolności nerek
Późniejsze objawy pojawiają się, gdy czynność nerek znacznie się pogorszyła i nerki nie są już w stanie filtrować produktów przemiany materii z krwi. Objawy późniejszej niewydolności nerek obejmują:
- Zmiany koloru skóry
- Senność lub problemy z koncentracją i myśleniem
- Drganie i skurcze mięśni
- Ból kości
- Drętwienie lub obrzęk dłoni i stóp
- Krew w kale
- Częste czkawki
- Nadmierne pragnienie
- Brak miesiączki (u kobiet ustają miesiączki)
- Trudności ze snem
- Duszność
- Wymioty (częściej rano)
Krok 3. Zidentyfikuj oznaki schyłkowej niewydolności nerek
Schyłkowa niewydolność nerek jest wynikiem uszkodzenia nerek. Ostatni etap nazywa się schyłkową chorobą nerek lub ESRD, w której nerki nie są już w stanie odfiltrować wystarczającej ilości produktów przemiany materii z krwi. W tym momencie twoje ciało będzie potrzebować dializy nerek lub przeszczepu nerki, aby kontynuować pracę. Dwie z najczęstszych przyczyn rozwoju ESRD to cukrzyca i wysokie ciśnienie krwi lub nadciśnienie. Inne warunki, które mogą zwiększyć potencjał ESRD to:
- Wady wrodzone nerek, takie jak wielotorbielowatość nerek
- Uraz nerek
- Kamienie nerkowe i infekcje
- Problemy z tętnicami dostarczającymi tlen i składniki odżywcze do nerek
- Niektóre leki stosowane w leczeniu raka lub bólu mogą uszkadzać nerki i powodować niewydolność
- Niektóre toksyczne chemikalia
- Choroby autoimmunologiczne, takie jak twardzina lub toczeń rumieniowaty układowy
- Refluks, czyli kiedy mocz cofa się z pęcherza do nerek i uszkadza narząd
- Inne choroby nerek
Krok 4. Zapytaj swojego lekarza o dializę otrzewnową
Dializa otrzewnowa nie wymaga dużych maszyn, dzięki czemu tę formę dializy można wykonać w domu. Zanim będzie można poddać się dializie otrzewnowej, chirurg będzie musiał umieścić w jamie brzusznej specjalny cewnik (rurka). Za pomocą tej probówki zostanie podany specjalny roztwór dializacyjny, zwany dializatem. To rozwiązanie usuwa produkty przemiany materii z twojego dopływu krwi, które są następnie filtrowane przez tkankę w twoim brzuchu. Istnieją dwie formy dializy otrzewnowej: ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa (CAPD) i automatyczna dializa otrzewnowa (APD).
- Ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa. Trzy razy dziennie dostarczasz około dwóch litrów płynu do brzucha przez cewnik brzuszny. Po tym nastąpi nocne „zatrzymanie”, tj. płyn, który pozostaje w jamie otrzewnej przez noc. Następnie płyn trzeba spuścić i wyrzucić. Zarówno wkładanie, jak i drenaż odbywa się za pomocą grawitacji.
- Automatyczna dializa otrzewnowa. Kiedy śpisz, maszyna w cyklach płynie w twoim brzuchu i wypływa z niego. Spędzisz 30 minut podłączając roztwór do dializy i urządzenie przed pójściem spać. Rano odczepienie urządzenia i usunięcie roztworu może zająć około 10 minut. Będziesz zapisywać filtry i co tydzień zwracać je do centrum dializ, gdzie odbierzesz kolejny zestaw filtrów do użycia w następnym tygodniu.
Krok 5. Porozmawiaj o hemodializie z lekarzem
Hemodializę należy przeprowadzić w szpitalu lub centrum dializ. Proces ten wykorzystuje specjalną maszynerię do pobierania krwi z organizmu, filtrowania produktów przemiany materii i zwracania krwi z powrotem do organizmu. Podczas hemodializy stosuje się dwa filtry. Jeden filtruje twoją krew pod kątem produktów odpadowych, a drugi służy do filtrowania płynu używanego do płukania krwi. Filtr maszynowy jest czasami nazywany sztuczną nerką lub dializatorem. Przed pierwszą dializą chirurg umieści w twoim ciele port dostępu. Dostępne są trzy rodzaje portów.
- Przetoka. Przetoka to dostęp wykonywany chirurgicznie przez połączenie tętnicy i żyły w ramieniu. Ten dostęp dostarcza do urządzenia zarówno krew tętniczą, jak i żylną.
-
Zaszczepić.
Przeszczep może być użyty z cewnikiem do połączenia tętnicy i żyły w ramieniu.
-
Cewnik. Cewnik można umieścić w dużej żyle w szyi, jeśli wymagany jest natychmiastowy dostęp podczas ostrej niewydolności nerek. Ten cewnik nie jest rozwiązaniem stałym, ale służy do tymczasowego natychmiastowego dostępu.
Istnieją dwa rodzaje cewników. Cewniki nietunelowane, przeznaczone do użytku tymczasowego, są łatwe do wprowadzenia w szyję (żyła szyjna wewnętrzna), pod obojczykiem (żyła podobojczykowa) lub w pachwinie (żyła udowa). Cewniki tunelizowane są wprowadzane przez skórę i tkankę tłuszczową do żyły, zwykle pod obojczykiem i mogą być używane jako długotrwały dostęp naczyniowy do dializy u pacjentów, którzy nie mogą mieć przetoki lub przeszczepu
