Hiperglikemia lub wysoki poziom cukru we krwi jest stosunkowo częstym stanem i głównym objawem cukrzycy. Wysoki poziom glukozy we krwi jest toksyczny dla organizmu, zwłaszcza dla mniejszych nerwów i naczyń krwionośnych, więc kontrolowanie przewlekłej hiperglikemii jest niezbędne dla zdrowia. Leki insulinowe to standardowe leczenie hiperglikemii, chociaż ważne jest również kontrolowanie diety, ćwiczeń i stresu.
Kroki
Część 1 z 3: Uzyskiwanie opieki medycznej
Krok 1. Skontaktuj się z lekarzem i zrób badanie krwi
W ramach corocznej kontroli lekarz zleci standardowe badanie krwi, które sprawdza poziom cukru we krwi. Idealne cele to 80–120 mg/dL (4–7 mmol/L) dla osób poniżej 60. roku życia bez innych schorzeń lub 100–140 mg/dL (6–8 mmol/L) dla osób starszych niż 60 i tych młodszych ludzi, którzy mają historię choroby serca, płuc lub nerek. Jeśli twój poziom glukozy we krwi jest wyższy niż te docelowe, masz hiperglikemię.
- Twój lekarz może również przeprowadzić specjalne badanie krwi A1C, które mierzy średni poziom glukozy we krwi z ostatnich dwóch do trzech miesięcy.
- Alternatywną opcją jest rutynowe badanie poziomu glukozy we krwi w domu za pomocą niedrogiego glukometru kupionego w sklepie, który działa poprzez nakłuwanie palca i odczytywanie kropli krwi.
- Ogólnie rzecz biorąc, docelowy zakres cukru we krwi zmienia się (wzrasta) wraz z wiekiem lub w przypadku ciąży.
Krok 2. Skonsultuj się z lekarzem w sprawie leków
Po ustaleniu, że masz przewlekle wysoki poziom glukozy we krwi, a nie tylko przejściową hiperglikemię spowodowaną objadaniem się słodyczami, Twój lekarz prawdopodobnie zaleci syntetyczne leki na bazie insuliny. Insulina to hormon wytwarzany przez trzustkę, który transportuje glukozę z krwi do tkanek, aby mogły ją wykorzystać do produkcji energii.
- Leki na hiperglikemię są dostępne w postaci leków do wstrzykiwań (strzykawek, wstrzykiwaczy, pompek) i tabletek doustnych. Porozmawiaj z lekarzem o zaletach i wadach każdego z nich i które mogą być bardziej odpowiednie dla twojego stanu. Leki do wstrzykiwań muszą być odpowiednio przechowywane, niektóre muszą być przechowywane w lodówce, a inne nie. Upewnij się, że prawidłowo przechowujesz preparaty do wstrzykiwań.
- Leki na cukrzycę zazwyczaj należy przyjmować codziennie, zwłaszcza jeśli masz cukrzycę typu 1. Upewnij się, że bierzesz lekarstwo na czas i kiedy powinieneś. Jeśli jesteś poza domem, może to przyczynić się do hiperglikemii.
- Uważaj, aby nie zażywać zbyt dużo leków, ponieważ możesz łatwo wywołać hipoglikemię lub niski poziom glukozy we krwi. Hipoglikemia jest przerażającym powikłaniem agresywnego leczenia cukrzycy. Porozmawiaj z lekarzem na temat hipoglikemii i sposobów zapobiegania lub przeciwdziałania wszelkim skutkom ubocznym przyjmowanych leków.
Krok 3. Dowiedz się, co robić w nagłych wypadkach
Jeśli Ty lub Twój przyjaciel lub członek rodziny zaczniecie wykazywać objawy ciężkiej hiperglikemii (szczególnie, jeśli nie możecie powstrzymać jedzenia lub płynów), należy jak najszybciej udać się na oddział ratunkowy szpitala, aby otrzymać insulinę i/lub lub inne leki na cukrzycę w celu stabilizacji poziomu cukru we krwi. Gdy zaczyna się śpiączka cukrzycowa, znacznie wzrasta ryzyko trwałego uszkodzenia narządów i mózgu.
- Podczas pobytu w szpitalu będziesz otrzymywać płyny (prawdopodobnie dożylnie), dopóki nie zostaniesz nawodniony. Płyny pomagają również rozcieńczyć nadmiar glukozy w krwiobiegu.
- Wraz z płynami uzupełnisz również elektrolity, które są naładowanymi minerałami (wapń, potas, sód i inne) niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania mięśni, serca i nerwów.
Część 2 z 3: Dostosowywanie stylu życia
Krok 1. Jedz zbilansowaną dietę o niskiej zawartości cukrów rafinowanych
Niezależnie od tego, czy masz cukrzycę, czy nie, Twoja dieta ma duży wpływ na poziom cukru we krwi. Wszystkie owoce i inne produkty zawierające węglowodany (chleb, makaron, ryż) są rozkładane na glukozę i wchłaniane do krwi, ale rafinowane cukry, takie jak syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy, są wchłaniane tak szybko, że gwałtownie wzrasta poziom cukru we krwi, co prowadzi do hiperglikemii.
- W związku z tym skup się na świeżej żywności i unikaj gotowych potraw, które często zawierają dużo cukru rafinowanego.
- Jedz chude mięso i ryby, świeże warzywa, produkty pełnoziarniste i umiarkowane ilości owoców, ale unikaj słodkich wypieków, słodkich deserów, lodów, mlecznej czekolady, słodyczy i napojów gazowanych.
Krok 2. Częściej jedz małe posiłki
Wielkość porcji podczas posiłków może również mieć dramatyczny wpływ na poziom cukru we krwi. Tak więc, zamiast jeść dwa lub trzy duże posiłki dziennie i ryzykować wywołanie hiperglikemii, jedz cztery lub sześć mniejszych posiłków dziennie. Trzymaj się porcji posiłku, które mogą zmieścić się w przestrzeni utworzonej przez złożenie obu rąk (tak jakbyś mył twarz wodą).
- Mniejsze porcje nie powodują tak dużego skoku insuliny, ponieważ nie podnoszą tak wysokiego poziomu cukru we krwi.
- Spożywanie mniejszych porcji zapewni Ci energię rozłożoną na cały dzień bez żadnych „cukierniczych przypływów” i wynikających z nich „załamań energii”.
- Upewnij się, że nadal mieścisz się w ilości kalorii, którą powinieneś spożywać każdego dnia. Możesz użyć internetowego kalkulatora kalorii, aby określić, ile kalorii musisz zjeść, aby utrzymać wagę lub schudnąć.
Krok 3. Dodaj więcej błonnika do swojej diety
Spożywanie pokarmów bogatych w błonnik (warzywa, produkty pełnoziarniste, fasola, rośliny strączkowe) zwykle cię syci, więc nie przejadasz się i nie ryzykujesz rozwoju hiperglikemii. Warzywa włókniste (seler, marchewka, cukinia) również mają bardzo niską zawartość cukru, więc nie podniosą poziomu cukru we krwi - zakładając, że zrezygnujesz z dipów warzywnych i sera topionego!
- Niektóre owoce włókniste, takie jak truskawki i jabłka, mogą mieć stosunkowo niską zawartość cukru i są dobrym wyborem, ale upewnij się, że nie są zbyt dojrzałe, ponieważ zawartość cukru będzie wyższa.
- Zamiast białego ryżu i białego chleba jedz więcej brązowego ryżu i pełnoziarnistego chleba z siemieniem lnianym lub orzechami.
- Diety bogate w błonnik utrzymują również niski poziom cholesterolu we krwi i stymulują lepsze trawienie i zdrowie okrężnicy.
- Według Instytutu Medycyny kobiety potrzebują 25 gramów błonnika dziennie, podczas gdy mężczyźni potrzebują 38 gramów błonnika dziennie.
Krok 4. Regularnie ćwicz, które nie są zbyt forsowne
Innym sposobem unikania, minimalizowania lub kontrolowania hiperglikemii są regularne (codzienne) ćwiczenia fizyczne; jednak nie zmuszaj się zbytnio do wysiłku fizycznego, ponieważ może to nadmiernie stresować twoje ciało i wywołać przejściową hiperglikemię. Zamiast tego trzymaj się energicznych spacerów, wędrówek, jazdy na rowerze, wchodzenia po schodach i pływania, aby uzyskać dobre ćwiczenia kontrolujące poziom glukozy.
- Ćwiczenia mogą obniżyć poziom cukru we krwi, ponieważ poprawiają wrażliwość komórek na insulinę i pomagają im spalać glukozę na energię.
- Staraj się co tydzień wykonywać 150 minut ćwiczeń o umiarkowanej intensywności. To około 30 minut pięć dni w tygodniu.
- Nie ćwicz, nawet umiarkowanie, jeśli twoja hiperglikemia jest tak wysoka (zwykle powyżej 240 mg/dl), że ketony są obecne w twoim moczu, ponieważ może to spowodować jeszcze wyższy poziom cukru we krwi.
Krok 5. Zarządzaj stresem
W okresach dużego stresu, zarówno fizycznego, jak i emocjonalnego, organizm uwalnia wiele „hormonów stresu”, które powodują gwałtowny wzrost poziomu cukru we krwi. Dzieje się tak, ponieważ stres wyzwala reakcję „walcz lub uciekaj”, a twoje ciało potrzebuje dodatkowego cukru we krwi, aby szybko załadować energię; jednak przewlekły stres prowadzi do hiperglikemii i ryzyka wystąpienia problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca, choroby serca i niewydolność nerek.
- Ograniczenie przewlekłych stresorów, takich jak napięcie finansowe, presja w pracy, problemy w związkach i problemy zdrowotne, może pomóc w radzeniu sobie z hiperglikemią lub jej unikaniu.
- Naucz się praktyk łagodzących stres, takich jak medytacja, tai chi, joga, pozytywna wizualizacja i ćwiczenia głębokiego oddychania, które pomogą Ci sobie z tym poradzić.
- Również uraz fizyczny, choroba, infekcja lub zabieg chirurgiczny mogą prowadzić do podwyższenia poziomu cukru we krwi. Leczenie tego rodzaju stresu zwykle obejmuje leczenie przyczyny i zmianę planu leczenia cukrzycy.
Część 3 z 3: Obserwacja hiperglikemii
Krok 1. Rozpoznaj wczesne objawy hiperglikemii
Hiperglikemia zazwyczaj nie wyzwala zauważalnych objawów, dopóki wartości glukozy nie przekroczą 200 mg/dl (11 mmol/l). Ponadto objawy często rozwijają się powoli przez kilka dni lub kilka tygodni. Wczesne objawy hiperglikemii, na które należy zwrócić uwagę, to: częste oddawanie moczu, zwiększone pragnienie, niezwykły głód, suchość w ustach, niewyraźne widzenie, ból głowy, drętwienie kończyn, zmniejszone pożądanie seksualne i zmęczenie.
- Jeśli zauważysz którykolwiek z tych wczesnych objawów, powinieneś zmierzyć swój własny poziom cukru we krwi za pomocą domowego monitora lub jak najszybciej umówić się na wizytę u lekarza, aby ustalić, czy masz hiperglikemię.
- Rozpoznanie wczesnych objawów hiperglikemii pozwala szybko leczyć stan i uniknąć dalszych problemów zdrowotnych.
Krok 2. Uważaj na zaawansowane objawy hiperglikemii
Jeśli wczesne etapy hiperglikemii pozostaną niezauważone i nieleczone, może powodować gromadzenie się toksycznych ketonów we krwi i moczu (kwasica ketonowa) i prowadzić do: owocowego oddechu, duszności, nudności, wymiotów, suchości w ustach, ogólnego osłabienia, bólu brzucha, splątanie i ostatecznie utrata przytomności i śpiączka. Nieleczona hiperglikemia może ostatecznie być śmiertelna.
- Kwasica ketonowa rozwija się, gdy organizm nie wytwarza wystarczającej ilości insuliny do wykorzystania glukozy, więc rozkłada kwasy tłuszczowe, aby wykorzystać je do produkcji energii, która wytwarza toksyczne ketony.
- Na dłuższą metę przewlekła hiperglikemia (nawet jeśli nie jest ciężka) może prowadzić do problemów z układem nerwowym i krążeniem, które wpływają na oczy, nerki, serce i stopy.
Krok 3. Nie myl hiperglikemii z innymi schorzeniami
Objawy hiperglikemii są podobne do innych poważnych stanów, takich jak zawał serca (zawał mięśnia sercowego) i zator tętnicy płucnej; jednak hiperglikemia zwykle nie wiąże się z bólem w klatce piersiowej ani bólem skierowania w lewym ramieniu, co jest tak powszechne w przypadku zawałów serca. Co więcej, poważne problemy z sercem i zatorowość płucna pojawiają się bardzo szybko, podczas gdy hiperglikemia zwykle rozwija się i nasila po wielu godzinach, a nawet dniach.
- Inne stany, które mogą naśladować hiperglikemię, to: ciężkie odwodnienie, infekcja ośrodkowego układu nerwowego, wstrząśnienie głowy, skrajne zatrucie alkoholem i ciężka utrata krwi z rany.
- Lekarz wykluczy inne schorzenia i przeprowadzi badania krwi w celu potwierdzenia hiperglikemii przed rozpoczęciem leczenia.
Porady
- U zdrowych osób bez cukrzycy poziom cukru we krwi może spaść między 65-110 mg/dl i wzrosnąć do 120-140 mg/dl przez jedną do dwóch godzin po zjedzeniu posiłku.
- Jeśli testujesz poziom cukru we krwi w domu i wynosi on 240 mg/dL (13 mmol/L) lub więcej, użyj dostępnego bez recepty zestawu do badania ketonów w moczu. Jeśli ten test jest pozytywny dla niektórych ketonów, powinieneś jak najszybciej skontaktować się z lekarzem w celu uzyskania leków.
- Cukrzycy typu 1 rozwijają przewlekłą hiperglikemię, ponieważ nie wytwarzają wystarczającej ilości insuliny, podczas gdy diabetycy typu 2 wytwarzają wystarczającą ilość insuliny, ale ich tkanki są odporne na jej działanie.
- Przyczyny ostrych (krótkotrwałych) napadów hiperglikemii obejmują napady objadania się, siedzący tryb życia, stres i choroby, takie jak ostre przeziębienie lub grypa.
