Choroba popromienna występuje po ekspozycji na dużą ilość promieniowania jonizującego w krótkim okresie czasu. Objawy choroby popromiennej na ogół pojawiają się w sposób przewidywalny lub uporządkowany, najczęściej po nagłej i nieoczekiwanej ekspozycji na wysoki poziom promieniowania. W terminologii medycznej choroba popromienna jest znana jako ostry zespół popromienny, zatrucie popromienne, uraz popromienny lub toksyczność popromienna. Objawy rozwijają się szybko i są związane z poziomem narażenia. Narażenie na promieniowanie wystarczające do wywołania choroby jest rzadkie.
Kroki
Część 1 z 3: Rozpoznawanie objawów
Krok 1. Obserwuj postęp objawów
Zwróć uwagę na pojawiające się objawy, ich nasilenie i czas. Lekarze mogą przewidzieć poziom narażenia na promieniowanie na podstawie czasu i charakteru objawów. Nasilenie objawów będzie się różnić w zależności od otrzymanej dawki promieniowania i części ciała, które wchłonęły emisje.
- Czynnikami decydującymi o stopniu choroby popromiennej są rodzaj ekspozycji, odsłonięte części ciała, czas trwania ekspozycji, siła promieniowania i ilość wchłoniętego przez organizm.
- Komórki w twoim ciele, które są najbardziej wrażliwe na promieniowanie, obejmują wyściółkę żołądka i przewodu pokarmowego oraz komórki znajdujące się w szpiku kostnym, które wytwarzają nowe krwinki.
- Stopień narażenia kieruje prezentacją objawów. Początkowe objawy dotyczące przewodu pokarmowego mogą pojawić się w ciągu dziesięciu minut.
- Jeśli skóra była bezpośrednio odsłonięta lub zanieczyszczona, zaczerwienienie, wysypka i pieczenie mogą rozpocząć się niemal natychmiast.
Krok 2. Zidentyfikuj objawy
Nie ma możliwości przewidzenia dokładnego przebiegu zdarzenia narażenia na promieniowanie, które prowadzi do choroby popromiennej, ponieważ w grę wchodzi wiele zmiennych. Prezentacja objawów jest jednak przewidywalna. Stopień narażenia, od łagodnego do bardzo ciężkiego, może zmienić czas wystąpienia objawów. Następujące objawy są zgodne z chorobą popromienną.
- Nudności i wymioty
- Bół głowy
- Gorączka
- Zawroty głowy
- Dezorientacja
- Osłabienie i zmęczenie
- Wypadanie włosów
- Krwawe wymioty i stolce
- Infekcje i słabe gojenie się ran
- Niskie ciśnienie krwi
Krok 3. Rozważ poziom narażenia
Do diagnozowania poziomu ciężkości choroby popromiennej wykorzystuje się cztery kategorie i ich zakresy narażenia. Poziomy są oparte na nagłej ekspozycji w krótkim czasie. Nasilenie zależy od stopnia narażenia i wystąpienia objawów.
- Łagodne dotkliwość to narażenie na promieniowanie, które spowodowało wchłanianie przez organizm od 1 do 2 jednostek szarych (Gy).
- Umiarkowane nasilenie wyników po narażeniu, które powoduje, że organizm wchłania od 2 do 6 Gy.
- Poważna ekspozycja skutkuje wchłoniętym poziomem mierzonym przy 6 do 9 Gy.
- Bardzo poważna ekspozycja to absorpcja przy 10 Gy lub wyższym.
- Lekarze mogą ocenić wchłoniętą dawkę, mierząc czas między ekspozycją a pierwszymi objawami nudności i wymiotów.
- Nudności i wymioty, które zaczynają się w ciągu dziesięciu minut od ekspozycji, są uważane za bardzo poważną ekspozycję. Łagodna ekspozycja obejmuje wystąpienie nudności i wymiotów w ciągu sześciu godzin.
Krok 4. Dowiedz się, co oznaczają liczby
Narażenie na promieniowanie jest mierzone na różne sposoby. W Stanach Zjednoczonych poziom choroby popromiennej opisuje się jako ilość promieniowania pochłoniętego przez organizm.
- Różne rodzaje promieniowania są mierzone przy użyciu różnych jednostek, a żeby jeszcze bardziej skomplikować sprawę, kraj, w którym się znajdujesz, może używać jeszcze innej jednostki.
- W Stanach Zjednoczonych zaabsorbowane promieniowanie mierzy się w jednostkach zwanych szarym, w skrócie Gy, w radach lub w rem. Generalnie konwersje są następujące: 1 Gy równa się 100 radom, a 1 rad równa się 1 rem.
- Ekwiwalent rem dla różnych rodzajów promieniowania nie zawsze jest wyrażany w sposób opisany powyżej. Podane tutaj informacje obejmują podstawowe współczynniki przeliczeniowe.
Krok 5. Rozpoznaj metodę ekspozycji
Możliwe są dwa rodzaje ekspozycji; napromieniowanie i zanieczyszczenie. Napromieniowanie polega na ekspozycji na fale, emisje lub cząstki promieniowania, podczas gdy skażenie wiąże się z bezpośrednim kontaktem z radioaktywnym pyłem lub cieczą.
- Ostra choroba popromienna występuje tylko po napromieniowaniu. Możliwe jest nawiązanie bezpośredniego kontaktu, a także poddanie się napromieniowaniu.
- Skażenie promieniowaniem powoduje wchłanianie materiału radioaktywnego przez skórę i transport do szpiku kostnego, gdzie może powodować problemy zdrowotne, takie jak nowotwory.
Krok 6. Rozważ możliwe przyczyny
Choroba popromienna jest możliwa, ale mało prawdopodobne, a rzeczywiste incydenty są rzadkie. Narażenie na promieniowanie spowodowane wypadkiem w miejscu pracy, w którym wykorzystuje się promieniowanie, może spowodować chorobę popromienną. Potencjalnie możliwa jest katastrofa naturalna, która zmienia integralność struktury zawierającej silne promieniowanie, takiej jak elektrownia jądrowa.
- Klęski żywiołowe, takie jak trzęsienia ziemi lub huragany, mogą potencjalnie uszkodzić integralność obiektu jądrowego, powodując lokalne uwolnienie potencjalnie niebezpiecznego promieniowania; chociaż ten rodzaj uszkodzeń strukturalnych jest mało prawdopodobny.
- Wojna, która wymaga użycia broni jądrowej, może spowodować powszechne narażenie, prowadzące do choroby popromiennej.
- Atak terrorystyczny z użyciem brudnych bomb może spowodować chorobę popromienną u osób znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie.
- Podróże kosmiczne wiążą się z ryzykiem związanym z narażeniem na promieniowanie.
- Chociaż jest to możliwe, jest wysoce nieprawdopodobne, aby narażenie ze sprzętu używanego do celów medycznych mogło prowadzić do rozwoju choroby popromiennej.
- Energia jądrowa jest wszędzie wokół nas. Wprowadzono zabezpieczenia chroniące społeczeństwo przed przypadkowym narażeniem.
Część 2 z 3: Porównanie rodzajów promieniowania
Krok 1. Zidentyfikuj rodzaje promieniowania
Promieniowanie otacza nas wszędzie; niektóre w postaci fal, a niektóre w postaci cząstek. Promieniowanie może być niezauważone i nie stwarzać żadnego ryzyka, podczas gdy inne formy są silne i niebezpieczne, jeśli zostaną wystawione. Istnieją dwa rodzaje promieniowania i cztery podstawowe rodzaje emisji promieniowania.
- Dwie formy promieniowania to jonizujące i niejonizujące.
- Cztery najczęstsze rodzaje emisji radioaktywnych obejmują cząstki alfa, cząstki beta, promienie gamma i promienie rentgenowskie.
Krok 2. Rozpoznaj zalety promieniowania jonizującego
Cząsteczki promieniowania jonizującego mogą przenosić dużo energii. Cząstki te powodują zmiany, gdy wchodzą w kontakt z innymi naładowanymi cząsteczkami. Nie zawsze jest to złe.
- Promieniowanie jonizujące jest również wykorzystywane do bezpiecznego wykonania prześwietlenia klatki piersiowej lub tomografii komputerowej. Narażenie na promieniowanie stosowane jako pomoc diagnostyczna, takie jak zdjęcia rentgenowskie i tomografia komputerowa, nie ma wyraźnego ograniczenia.
- Zgodnie z wytycznymi opublikowanymi przez multidyscyplinarną dziedzinę badań znaną jako badania nieniszczące lub NDT, 0,05 rem na rok jest zalecane jako limit narażenia na działanie sprzętu medycznego.
- Mogą istnieć limity określone przez lekarza lub określone przez chorobę, jeśli rutynowo jesteś narażony na promieniowanie jako metodę leczenia choroby, takiej jak rak.
Krok 3. Uświadom sobie, że promieniowanie niejonizujące jest bezpieczne
Promieniowanie niejonizujące nie powoduje szkód i jest stosowane w przedmiotach, z którymi stykasz się na co dzień. Twoja kuchenka mikrofalowa, toster z ogrzewaniem na podczerwień, nawóz do trawnika, czujnik dymu w domu i telefon komórkowy to przykłady promieniowania niejonizującego.
- Popularne produkty spożywcze, takie jak mąka pszenna, białe ziemniaki, wieprzowina, owoce i warzywa, drób i jajka, są naświetlane promieniowaniem niejonizującym jako ostatni krok przed pojawieniem się w sklepie spożywczym.
- Główne szanowane agencje, takie jak Centers for Disease Control and Prevention i American Medical Association wspierają procedury stosowane do napromieniania żywności, aby pomóc kontrolować bakterie i pasożyty, które mogą być niebezpieczne w przypadku spożycia.
- Twój czujnik dymu chroni Cię przed pożarem, stale emitując niski poziom promieniowania niejonizującego. Obecność dymu blokuje strumień i nakazuje czujce dymu włączenie alarmu.
Krok 4. Rozpoznaj rodzaje emisji radioaktywnych
Jeśli byłeś narażony na promieniowanie jonizujące, rodzaje emisji, które były obecne, wpływają na poziom choroby, której możesz doświadczyć lub nie. Cztery powszechne rodzaje emisji obejmują cząstki alfa, cząstki beta, promieniowanie gamma i promieniowanie rentgenowskie.
- Cząstki alfa nie podróżują zbyt daleko i mają problemy z przechodzeniem przez cokolwiek z substancją. Cząstki alfa uwalniają całą swoją energię na niewielkim obszarze.
- Cząsteczki alfa mają problem z penetracją skóry, ale jeśli przenikną, mogą wyrządzić wiele szkód, zabijając pobliskie tkanki i komórki.
- Cząsteczki beta mogą podróżować dalej niż cząstki alfa, ale nadal mają problemy z przenikaniem przez skórę lub warstwy odzieży.
- Cząsteczki beta są podobne do cząstek alfa, ponieważ mogą wyrządzić więcej szkody ciału, jeśli znajdują się w środku.
- Promienie gamma przemieszczają się z prędkością światła i znacznie łatwiej przenikają przez materiały i tkankę skóry. Promienie gamma są najniebezpieczniejszą formą promieniowania.
- Promienie rentgenowskie również przemieszczają się z prędkością światła i mogą przenikać przez skórę. To sprawia, że są przydatne w medycynie diagnostycznej i niektórych zastosowaniach przemysłowych.
Część 3 z 3: Leczenie choroby popromiennej
Krok 1. Poszukaj pomocy medycznej w nagłych wypadkach
Zadzwoń pod numer 911 i natychmiast usuń się z okolicy. Nie czekaj na pojawienie się objawów. Jeśli wiesz, że byłeś narażony na promieniowanie jonizujące, poszukaj leczenia w najszybszy możliwy sposób. Można leczyć łagodne do umiarkowanych postaci choroby popromiennej. Cięższe formy są zwykle śmiertelne.
- Jeśli uważasz, że byłeś narażony na dawkę promieniowania, zdejmij wszystkie ubrania i materiały, które nosiłeś w tym czasie i umieść je w plastikowej torbie.
- Jak najszybciej umyj ciało mydłem i wodą. Nie szoruj skóry. Może to spowodować podrażnienie lub pęknięcie skóry, co może prowadzić do ogólnoustrojowej absorpcji pozostałego promieniowania z powierzchni skóry.
Krok 2. Określ poziom narażenia
Zrozumienie rodzaju promieniowania jonizującego w miejscu, w którym doszło do narażenia, oraz ilości wchłoniętego przez organizm to kluczowe czynniki w postawieniu diagnozy stopnia nasilenia.
- Cele leczenia choroby popromiennej obejmują unikanie dalszego skażenia, leczenie najpilniejszych problemów zagrażających życiu, zmniejszenie objawów i radzenie sobie z bólem.
- Osoby, które doświadczają łagodnej do umiarkowanej ekspozycji i otrzymują leczenie, często mają pełne wyzdrowienie. U osoby, która przeżyje ekspozycję na promieniowanie, komórki krwi zaczną się uzupełniać po czterech do pięciu tygodniach.
- Ciężkie i bardzo ciężkie narażenie powoduje śmierć w okresie od dwóch dni do dwóch tygodni po narażeniu.
- W większości przypadków przyczyną śmierci z powodu choroby popromiennej jest krwawienie wewnętrzne i infekcje.
Krok 3. Otrzymuj leki na receptę
Często objawy choroby popromiennej można skutecznie leczyć w warunkach szpitalnych. Podejście do leczenia polega na utrzymywaniu nawodnienia, kontrolowaniu postępującego rozwoju objawów, zapobieganiu infekcji i umożliwieniu powrotu organizmu do zdrowia.
- Antybiotyki są przepisywane w celu leczenia infekcji, które częściej występują u osób z chorobą popromienną.
- Ponieważ szpik kostny jest wrażliwy na promieniowanie, otrzymujesz pewne leki, które promują wzrost komórek krwi.
- Leczenie może obejmować stosowanie produktów krwiopochodnych, czynników stymulujących kolonie, przeszczep szpiku kostnego i przeszczep komórek macierzystych, jak wskazano. W niektórych przypadkach transfuzje krwi i/lub płytek krwi mogą pomóc w naprawie uszkodzonego szpiku kostnego.
- Osoby otrzymujące leczenie są zwykle trzymane oddzielnie od innych, aby zapobiec infekcji. Odwiedziny są czasami ograniczone w celu zmniejszenia zmiany skażenia czynnikami zakaźnymi.
- Dostępne są leki, które pomagają zarządzać uszkodzeniem narządów wewnętrznych, w zależności od konkretnych rodzajów cząstek promieniowania lub emisji.
Krok 4. Spodziewaj się opieki podtrzymującej
Leczenie objawowe jest częścią leczenia, ale w przypadku osób, które otrzymały wysokie dawki, powyżej 10 Gy, celem leczenia będzie zapewnienie im jak największej wygody.
- Przykłady opieki podtrzymującej obejmują agresywne leczenie bólu i leki dostarczane w przypadku utrzymujących się objawów, takich jak nudności i wymioty.
- Opieka duszpasterska i poradnictwo psychologiczne mogą być dostępne.
Krok 5. Monitoruj swoje zdrowie
Ludzie narażeni na promieniowanie, w którym rozwija się choroba popromienna, mają większe niż zwykle prawdopodobieństwo wystąpienia problemów zdrowotnych, w tym raka, wiele lat później.
- Pojedyncza, szybka, duża dawka promieniowania na całe ciało może być śmiertelna. Ekspozycja na tę samą dawkę rozłożoną na okres tygodni lub miesięcy może być leczona z dobrym wskaźnikiem przeżycia.
- Badania na zwierzętach pokazują, że silne napromieniowanie może powodować wady wrodzone spowodowane przez napromieniowane komórki rozrodcze. Chociaż możliwe jest, że choroba popromienna może powodować problemy z rozwojem komórek jajowych, plemników i zmianami genetycznymi, te efekty u ludzi nie zostały wykazane.
Krok 6. Śledź swoje narażenie w miejscu pracy
Normy ustanowione przez OSHA stanowią wytyczne dla firm i obiektów, które korzystają ze sprzętu wykorzystującego promieniowanie jonizujące. Istnieje wiele rodzajów promieniowania poza tym, o czym tutaj mowa, a także wiele bezpiecznych zastosowań w naszym świecie, od których jesteśmy zależni na co dzień.
- Pracownicy narażeni na promieniowanie w ramach swojej pracy często muszą nosić plakietki, które śledzą skumulowaną dawkę.
- Pracownikom nie wolno pozostawać w sytuacji zagrożenia po przekroczeniu ograniczeń firmy lub rządu, chyba że ogłoszono stan wyjątkowy.
- Normy dotyczące narażenia na promieniowanie w miejscu pracy w Stanach Zjednoczonych określają limity na poziomie 5 rem rocznie. W sytuacjach awaryjnych poziomy te są podnoszone do 25 rem rocznie, co nadal jest uważane za mieszczące się w zakresie bezpiecznego narażenia.
- Gdy twoje ciało wraca do zdrowia po ekspozycji na promieniowanie, możliwy jest powrót do tego samego środowiska pracy. Nie ma wytycznych i mało dowodów sugerujących, że w przyszłości mogą wystąpić zagrożenia dla zdrowia związane z takimi powtarzającymi się narażeniami.
