Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (UC) jest chorobą zapalną, która powoduje owrzodzenia (wrzody) w najbardziej wewnętrznej wyściółce jelita grubego i odbytnicy. Jest to jedna z grupy chorób określanych ogólnie jako nieswoiste zapalenie jelit lub IBD. UC ma dość charakterystyczne objawy, na które należy uważać, i chociaż nie ma znanego lekarstwa, wczesne leczenie jest kluczem do wywołania długotrwałej remisji.
Kroki
Część 1 z 3: Rozpoznawanie objawów wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
Krok 1. Poszukaj krwi w stolcu
Najczęstszym objawem UC jest krew w kale (kafie). Może mieć postać świeżej czerwonej krwi, mikstury ze śluzem lub smugi na powierzchni twardego stolca. Krwawy stolec wskazuje gdzieś na krwawienie w układzie pokarmowym. Jeśli jest jasnoczerwony, oznacza to krwawienie z okrężnicy lub odbytnicy.
- Krwi może również towarzyszyć ropa (martwe białe krwinki).
- Krew w kale jest również częstym objawem raka okrężnicy i żołądka.
- Krew, która wygląda jak kawa zmielona, pochodzi z górnego układu pokarmowego, takiego jak żołądek lub jelito cienkie.
Krok 2. Zwróć uwagę, jeśli masz przewlekłą wodnistą biegunkę
Wiele rodzajów problemów w układzie pokarmowym powoduje biegunkę, więc nie jest to specyficzne dla WZJG, ale ważne jest, kiedy to nastąpi. Wodnista biegunka po spożyciu posiłku lub w nocy wskazuje na WZJG. Dzieje się tak, ponieważ jelita szybko wypychają strawiony materiał kałowy poza obszar owrzodzenia, aby uniknąć zaostrzenia stanu zapalnego.
- Chociaż ostra (krótkotrwała) biegunka zwykle szybko mija, przewlekła biegunka trwająca dłużej niż kilka tygodni jest oznaką poważnego problemu z przewodem pokarmowym.
- Jeśli odbytnica stanie się naprawdę spuchnięta z powodu UC, jelita spowolnią proces trawienia, aby oszczędzić odbytnicy od zatrzymywania kału przez dłuższy czas. W konsekwencji po długich napadach biegunki mogą wystąpić zaparcia.
- Biegunka może szybko doprowadzić do odwodnienia, więc zadbaj o odpowiednie nawodnienie, wypijając codziennie osiem 8-uncjowych szklanek oczyszczonej wody.
Krok 3. Zwróć uwagę na ból brzucha
Wraz ze skurczami spowodowanymi przewlekłą biegunką, kolejnym objawem UC jest niewyraźny ból w dolnej lub centralnej części brzucha. Ból pochodzi od owrzodzenia przez warstwy błony śluzowej jelita grubego/jelita. Nie ma tam tylu zakończeń nerwowych, co w innych miejscach na skórze, ból jest bardziej niewyraźny i często opisywany jako uczucie pieczenia od łagodnego do umiarkowanego.
- Ten rodzaj bólu bardzo różni się od bólu spowodowanego chorobą Leśniowskiego-Crohna (inny rodzaj IBD) lub zapaleniem wyrostka robaczkowego, które zwykle są odczuwane w dolnej prawej części brzucha.
- Piekący ból brzucha w UC zwykle nie ustępuje po wypróżnieniu (przyjmowaniu kupy).
Krok 4. Uważaj na utratę apetytu i utratę wagi
W przypadku UC układ odpornościowy organizmu jest stale aktywowany i próbuje wyleczyć wrzody, a przewlekła biegunka i ból brzucha często powodują nudności. W związku z tym osoby z UC zazwyczaj tracą apetyt, mniej jedzą i zaczynają znacznie tracić na wadze. Osoby z UC często unikają jedzenia, starając się zmniejszyć podrażnienie wrzodów jelitowych, chociaż zwykle nie powoduje to znacznie lepszego odczuwania bólu. Ta sytuacja może naśladować wyniszczającą fazę raka, zwaną kacheksją.
- Jedz małe, zdrowe posiłki z dużą ilością świeżych produktów, produktów pełnoziarnistych i chudych ryb. Unikaj przetworzonej i rafinowanej żywności, zwłaszcza pikantnych, oraz produktów mlecznych.
- Nie jedząc, osoby z UC są bardziej narażone na rozwój niedoborów żywieniowych. W związku z tym rozważ suplementację multiwitaminami i minerałami.
- Przewlekłe zmęczenie i łagodna gorączka to inne czynniki związane z UC, które przyczyniają się do utraty apetytu i utraty wagi.
Część 2 z 3: Diagnozowanie medyczne wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
Krok 1. Umów się na wizytę u lekarza
Jeśli zauważysz którykolwiek z wyżej wymienionych objawów jelitowych, jak najszybciej umów się na wizytę u lekarza rodzinnego. Twój lekarz prawdopodobnie nie jest specjalistą wewnętrznym, ale może pobrać próbkę kału i wysłać Cię na badania krwi, aby potwierdzić diagnozę UC. Inne stany, które powodują podobne objawy do UC to: choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego, celiakia, rak jelita grubego, infekcja jelitowa (bakteryjna, grzybicza, pasożytnicza), zatrucie pokarmowe i zapalenie wyrostka robaczkowego.
- Czerwone krwinki i białe krwinki (z powodu odpowiedzi immunologicznej) w stolcu mogą wskazywać na UC. Próbka kału może również pomóc wykluczyć inne stany, w szczególności infekcje jelitowe.
- Zleca się badania krwi w celu sprawdzenia anemii (częste następstwo UC z powodu krwawienia wewnętrznego i utraty czerwonych krwinek i żelaza) oraz potencjalnych infekcji.
- Niski poziom albuminy lub białka w próbkach krwi jest częstym objawem u pacjentów z ciężkim WZJG.
Krok 2. Uzyskaj skierowanie na kolonoskopię
Twój lekarz może skierować Cię do specjalisty (gastroenterologa) w celu wykonania kolonoskopii, czyli badania, które umożliwia wizualizację całej okrężnicy za pomocą cienkiej, elastycznej, oświetlonej rurki z kamerą na końcu. „Zakres” jest definitywny dla diagnozowania UC i określania stopnia zaawansowania choroby. Ciągłe głębokie owrzodzenia błony śluzowej okrężnicy wskazują na UC, podczas gdy choroba Leśniowskiego-Crohna charakteryzuje się przerywanymi (nieciągłymi) owrzodzeniami, które mogą wystąpić w dowolnym miejscu przewodu pokarmowego.
- Do kolonoskopii pacjent kładzie się na stole, podczas gdy lekarz wprowadza sondę do odbytu i powoli prowadzi ją przez odbytnicę do jelita grubego (okrężnicy).
- Jeśli lekarz podejrzewa WZJG, pobierze próbkę tkanki (biopsja) okrężnicy/odbytnicy pacjenta za pomocą sondy i obejrzy ją pod mikroskopem pod kątem charakterystycznych objawów.
Krok 3. Zapoznaj się z innymi testami diagnostycznymi
Twój lekarz rodzinny/gastroenterolog może również zlecić inne badania diagnostyczne, aby wykluczyć lub wykluczyć WZJG, takie jak sigmoidoskopia, prześwietlenie jamy brzusznej, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny i/lub chromoendoskopia. Sprawdź w swoim planie ubezpieczenia zdrowotnego, aby upewnić się, że te testy są objęte Twoim planem.
- Elastyczna sigmoidoskopia jest jak mini-kolonoskopia - tylko dla ostatniej części okrężnicy zwanej esicy. Jeśli twoja okrężnica jest w poważnym stanie zapalnym, twój lekarz może wykonać tylko sigmoidoskopię, aby zaoszczędzić ci dyskomfortu.
- Jeśli objawy są poważne, lekarz może wykonać prześwietlenie jamy brzusznej z materiałem kontrastowym, aby wykluczyć powikłania, takie jak perforacja okrężnicy.
- Tomografia komputerowa może odróżnić UC od innych typów IBD, a także może określić, jaka część okrężnicy jest w stanie zapalnym/owrzodzeniu.
- Chromoendoskopia wykorzystuje oscyloskop i rozpylany barwnik, aby podkreślić nieprawidłowe zmiany tkanek w okrężnicy, ponieważ poważnym ryzykiem związanym z UC jest rak okrężnicy.
Część 3 z 3: Leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
Krok 1. Zacznij od leków przeciwzapalnych
Chociaż żadne leki nie są w stanie wyleczyć UC, wiele z nich może zmniejszyć objawy i poprawić jakość życia danej osoby. Leki przeciwzapalne są zazwyczaj pierwszym krokiem w leczeniu UC i innych typów IBD. Do najczęstszych na początek należą: aminosalicylany i leki kortykosteroidowe, takie jak prednizon i hydrokortyzon.
- Sulfasalazyna (azulfidyna) to aminosalicylan, który jest skuteczny w zwalczaniu objawów zapalnych UC, ale ma tendencję do wywoływania wielu skutków ubocznych.
- Inne aminosalicylany obejmują mesalaminę, balsalazyd i olsalazynę. Wszystkie dostępne są w formie doustnej i czopkowej (analnej).
- Może być konieczne wykonanie lewatywy, która polega na spłukiwaniu rozpuszczonych leków do odbytnicy za pomocą specjalnej butelki do mycia.
- Kortykosteroidy są zwykle stosowane tylko w przypadku umiarkowanego do ciężkiego UC, który nie reaguje dobrze na inne terapie medyczne. Podawane są tylko krótkoterminowo, ale nadal powodują wiele skutków ubocznych, w tym: opuchniętą twarz, zmniejszoną odpowiedź immunologiczną, nocne poty, bezsenność i osteoporozę.
Krok 2. Porozmawiaj z lekarzem o supresorach układu odpornościowego
Te silne leki zmniejszają stany zapalne i tłumią układ odpornościowy, co jest pomocne, jeśli owrzodzenie jest spowodowane przez autoimmunologiczną (nadaktywną odpowiedź immunologiczną). Te immunosupresory są zazwyczaj przyjmowane doustnie w postaci tabletek. Kortykosteroidy stosuje się również w połączeniu z supresorami układu odpornościowego, do których należą: azatiopryna, merkaptopuryna, cyklosporyna, infliksymab, adalimumab, golimumab i wedolizumab.
- Azatiopryna (Azasan, Imuran) i merkaptopuryna (Purinethol, Purixan) są najczęściej stosowanymi supresorami układu odpornościowego w UC i innych typach IBD. Jednak te leki mogą być trudne dla wątroby i trzustki.
- Cyklosporyna (Gengraf, Neoral, Sandimmune) jest zwykle zarezerwowana dla przypadków UC, które nie reagują dobrze na inne leki. Poważne skutki uboczne są stosunkowo częste przy stosowaniu cyklosporyny.
- Infliksymab (Remicade), adalimumab (Humira) i golimumab (Simponi) są znane jako inhibitory czynnika martwicy nowotworu (TNF)-alfa lub leki biologiczne i są zalecane w przypadku umiarkowanego do ciężkiego UC. Działają poprzez neutralizację białek wytwarzanych przez układ odpornościowy.
- Wedolizumab (Entyvio) jest najnowszym lekiem zatwierdzonym do leczenia UC. Działa poprzez blokowanie komórek zapalnych przed dotarciem do miejsca owrzodzenia i pogarszanie stanu.
Krok 3. Rozważ operację tylko w ostateczności
Chirurgia często może wyeliminować lub wyleczyć UC, ale zwykle oznacza usunięcie całej okrężnicy i odbytnicy w procedurze zwanej proktokolektomią. W wielu przypadkach można również wykonać zabieg (zespolenie krętniczo-odbytnicze), który eliminuje potrzebę noszenia worka na stolec. Jednak w innych przypadkach do otworu w jamie brzusznej (stomia jelita krętego) przymocowany jest worek w celu pobrania stolca.
- Pełne wyzdrowienie po proktokolektomii trwa od 4 do 6 tygodni.
- Bez jelita grubego zdolność do ponownego wchłaniania wody i produkcji witaminy B12 z przyjaznych bakterii jest poważnie zaburzona. Zwykle zmniejsza się również funkcja odpornościowa.
Porady
- Dokładna przyczyna UC jest nieznana, ale lekarze uważają, że pewną rolę odgrywa nadczynność jelitowego układu odpornościowego, czynniki genetyczne i środowiskowe.
- Upewnij się, że pijesz dużo wody. Ważne jest, aby pozostać nawodnionym, gdy masz do czynienia z problemami trawiennymi.
- WZJG może wystąpić w każdym wieku, chociaż zwykle zaczyna się w wieku 15-30 lat.
- UC ma tendencję do występowania w rodzinach i jest bardziej powszechna wśród osób rasy kaukaskiej pochodzenia europejskiego i Żydów.
- Zwróć uwagę na powstawanie czerwonych guzków na skórze. Około 10% pacjentów z WZJG ma stan zwany rumieniem guzowatym - różne rozmiary czerwonych guzków na goleni, kostkach, przednich udach i ramionach.
- Jeśli zostaniesz zdiagnozowany, będziesz chciał poszukać sposobów na uspokojenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, gdy się pojawią.
