Wiele osób zna szczepionkę przeciw tężcowi, ale czy wiesz, kiedy powinieneś otrzymać szczepionkę? Przypadki tężca w USA i reszcie rozwiniętego świata są rzadkie ze względu na wysoki wskaźnik szczepień. Szczepienie jest ważne, ponieważ nie ma lekarstwa na tężec, chorobę wywoływaną przez toksynę bakteryjną znajdującą się w glebie, brudu i odchodach zwierząt. Ta toksyczna bakteria tworzy zarodniki, które są bardzo trudne do zabicia, ponieważ są odporne na ciepło oraz wiele leków i chemikaliów. Tężec wpływa na układ nerwowy i powoduje bolesne skurcze mięśni, zwłaszcza żuchwy i mięśni szyi. Może również utrudniać oddychanie, czyniąc go potencjalnie śmiertelnym. Z tych powodów ważne jest, aby zrozumieć, kiedy należy się zaszczepić.
Kroki
Część 1 z 3: Wiedzieć, kiedy zrobić zastrzyk przeciw tężcowi
Krok 1. Wykonaj zastrzyk przypominający przeciw tężcowi po pewnych urazach
Zwykle toksyny bakteryjne dostają się do organizmu przez pęknięcie skóry spowodowane przez przedmiot skażony tężcem. Jeśli masz jeden lub więcej z poniższych urazów lub ran, które są podatne na tężec, powinieneś otrzymać zastrzyk przypominający przeciw tężcowi. Obejmują one:
- Każda rana w widoczny sposób zanieczyszczona ziemią, kurzem lub końskim nawozem.
- Rany kłute. Przedmioty, które mogą powodować tego typu rany, to drzazgi drewna, gwoździe, igły, szkło oraz ukąszenia ludzi lub zwierząt.
- Oparzenia skóry. Oparzenia drugiego stopnia (częściowej grubości lub z pęcherzami) i trzeciego stopnia (pełnej grubości) są bardziej narażone na zakażenie niż oparzenia pierwszego stopnia (powierzchowne).
- Zmiażdżyć urazy, które niszczą tkankę, ściskając ją między dwoma ciężkimi przedmiotami. Mogą się również zdarzyć, gdy ciężkie przedmioty zostaną upuszczone na części ciała.
- Rany obejmujące martwiczą lub martwą tkankę. Ten rodzaj tkanki nie ma dopływu krwi, co zwiększa ryzyko infekcji (wraz z poważnie uszkodzoną tkanką). Na przykład obszary zgorzeli (martwej tkanki ciała) są narażone na zwiększone ryzyko infekcji.
- Rany z ciałami obcymi. Rany, w których znajdują się ciała obce, takie jak odłamki, odłamki szkła, żwir lub inne przedmioty, są bardziej narażone na zakażenie.
Krok 2. Dowiedz się, czy nadszedł czas na zastrzyk przeciw tężcowi
Jeśli nigdy nie otrzymałeś pierwszej serii zastrzyków przeciw tężcowi (seria szczepień podstawowych) lub nie jesteś pewien, kiedy miałeś ostatnią szczepionkę przeciw tężcowi, powinieneś zrobić zaszczepienie przeciw tężcowi. Jeśli doznałeś kontuzji, możesz się zastanawiać, czy potrzebujesz zastrzyku przypominającego przeciw tężcowi. Potrzebujesz zastrzyku przypominającego przeciw tężcowi, jeśli:
- Twoja rana została spowodowana przez „czysty” przedmiot, ale ostatni strzał w tężec miał miejsce ponad 10 lat temu.
- Twoja rana została spowodowana przez „brudny” przedmiot, a ostatni strzał w tężec ponad 5 lat temu.
- Nie masz pewności, czy rana została spowodowana przez „czysty” czy „brudny” przedmiot, a ostatnia szczepionka przeciwko tężcowi miała miejsce ponad 5 lat temu.
Krok 3. Wykonaj zastrzyk w czasie ciąży
Aby pomóc przenieść przeciwciała przeciw tężcowi na dziecko, powinnaś otrzymać szczepionkę przeciw tężcowi w 27-36 tygodniu ciąży.
- Twój lekarz prawdopodobnie zaleci inaktywowaną szczepionkę Tdap (tężcowi, błonicy i krztuścowi) w trzecim trymestrze ciąży.
- Jeśli wcześniej nie miałaś szczepionki Tdap i nie masz jej w czasie ciąży, powinnaś się zaszczepić natychmiast po porodzie.
- Jeśli dostaniesz brudne skaleczenie lub zranisz się podczas ciąży, prawdopodobnie będziesz potrzebować zastrzyku przypominającego przeciw tężcowi.
Krok 4. Zaszczep się
Najlepszym sposobem „leczenia” tężca jest przede wszystkim zapobieganie mu. Większość ludzi nie odczuwa poważnych reakcji na szczepionkę, ale istnieje kilka typowych łagodnych reakcji. Obejmują one zlokalizowany obrzęk, tkliwość i zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia, które często ustępują w ciągu 1-2 dni. Nie martw się o dodatkowy wzmacniacz przeciwtężcowy. Zwykle nie ma problemu, jeśli nie odczekasz 10 lat między strzałami, zanim otrzymasz zastrzyk. Istnieje kilka szczepionek, które chronią przed tężcem. Oni są:
- DTaP. Szczepionkę przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (kokluszowi) (DTaP) podaje się zwykle niemowlętom w wieku 2, 4 i 6 miesięcy, a także w wieku od 15 do 18 miesięcy. DTap to bardzo skuteczna szczepionka dla małych dzieci. Dzieci będą potrzebowały kolejnego wzmacniacza w wieku od 4 do 6 lat.
- Tdp. Z biegiem czasu zmniejsza się ochrona przed tężcem, więc starsze dzieci muszą otrzymać zastrzyk przypominający. Ma pełną dawkę tężca oraz mniejsze ilości błonicy i krztuśca. Zaleca się, aby wszystkie osoby w wieku od 11 do 18 lat otrzymały dawkę przypominającą, najlepiej w wieku około 11 lub 12 lat.
- Td. Jeśli jesteś dorosły, co 10 lat stosuj dawkę przypominającą Td (tężec i błonica), aby zachować ochronę. Ponieważ niektórzy ludzie mogą stracić ochronny poziom przeciwciał po 5 latach, szczepienie przypominające jest zalecane, jeśli dostaniesz głęboką, zanieczyszczoną ranę i nie otrzymałeś szczepionki od ponad 5 lat.
Część 2 z 3: Poznawanie i rozpoznawanie tężca
Krok 1. Dowiedz się, kto może zachorować na tężec i jak się rozprzestrzenia
Prawie wszystkie przypadki tężca występują u osób, które nigdy nie otrzymały szczepionki przeciw tężcowi lub osób dorosłych, które nie są na bieżąco z 10-letnimi dawkami przypominającymi. Choroba nie przenosi się jednak z osoby na osobę, co bardzo różni się od innych chorób, którym można zapobiegać poprzez szczepienia. Zamiast tego rozprzestrzenia się przez zarodniki bakterii, które zwykle dostają się do organizmu przez nakłucie. Tworzą one potężną neurotoksynę, która powoduje skurcze i sztywność mięśni.
- Powikłania związane z tężcem są najwyższe u osób, które nie zostały zaszczepione lub u osób starszych z niewystarczającą szczepionką w krajach uprzemysłowionych.
- Możesz również być narażony na zwiększone ryzyko zachorowania na tężec po klęsce żywiołowej, zwłaszcza jeśli mieszkasz w kraju rozwijającym się.
Krok 2. Zmniejsz ryzyko wystąpienia tężca
Jak tylko doznasz urazu lub rany, wyczyść i zdezynfekuj. Jeśli opóźnisz dezynfekcję nowych ran o więcej niż 4 godziny, zwiększysz ryzyko infekcji tężcem. Jest to jeszcze ważniejsze, jeśli rana została spowodowana przez przedmiot, który przebił skórę, co może wepchnąć bakterie i zanieczyszczenia w głąb rany, co czyni ją idealnym środowiskiem do rozwoju bakterii.
Zwróć uwagę na to, czy przedmiot, który spowodował twoją ranę, jest czysty czy brudny, aby zdecydować, czy potrzebujesz wzmacniacza przeciwtężcowego. Brudny lub zanieczyszczony przedmiot ma brud/glebę, ślinę lub kał/obornik, podczas gdy czysty przedmiot nie. Pamiętaj, że niekoniecznie możesz wiedzieć, czy na obiekcie znajdują się bakterie
Krok 3. Bądź świadomy rozwijających się objawów
Okres inkubacji tężca waha się od 3 do 21 dni, średnio 8 dni. Ciężkość tężca określa stopniowana skala od I do IV. Im dłużej trwa pojawienie się objawów, tym bardziej łagodna może być choroba. Typowe objawy tężca (w kolejności występowania) to:
- Skurcz mięśni żuchwy (powszechnie określany jako „szczęk”)
- Sztywność szyi
- Trudności w połykaniu (dysfagia)
- Deskowa sztywność mięśni brzucha
Krok 4. Rozpoznaj inne objawy tężca
Rozpoznanie tężca polega wyłącznie na rozpoznaniu jego objawów. Nie ma badań krwi, które mogą zdiagnozować tężec, dlatego ważne jest, aby zwracać uwagę na wszelkie objawy. Możesz również zauważyć gorączkę, pocenie się, podwyższone ciśnienie krwi lub szybkie tętno (tachykardię). Zrozum możliwe komplikacje, w tym:
- Skurcz krtani lub skurcz strun głosowych, który może utrudniać oddychanie
- Pęknięcie kości
- Drgawki/konwulsje
- Nieprawidłowe rytmy serca
- Infekcje wtórne, takie jak zapalenie płuc, w wyniku przedłużonej hospitalizacji
- Zator płucny lub zakrzepy krwi w płucach
- Śmierć (10% zgłoszonych przypadków to śmiertelne)
Część 3 z 3: Leczenie tężca
Krok 1. Uzyskaj pomoc medyczną
Jeśli myślisz, a nawet podejrzewasz, że masz tężec, natychmiast udaj się do lekarza. To nagły przypadek medyczny i będziesz musiał być hospitalizowany, ponieważ tężec ma wysoką śmiertelność (10%). W szpitalu otrzymasz antytoksynę przeciw tężcowi, taką jak immunoglobulina przeciwtężcowa. To zneutralizuje wszelkie toksyny, które jeszcze nie związały się z twoją tkanką nerwową. Rana zostanie dokładnie oczyszczona, a ty dostaniesz szczepionkę przeciw tężcowi, aby zapobiec przyszłym infekcjom.
Zakażenie tężcem nie zapewnia odporności na przyszłe infekcje. Zamiast tego musisz otrzymać szczepionkę przeciw tężcowi, aby nie dostać jej ponownie
Krok 2. Poproś lekarza o ustalenie przebiegu leczenia
Nie ma badań krwi, które mogą zdiagnozować tężec. Tak więc testy laboratoryjne nie są przydatne w ocenie choroby. Z tego powodu większość lekarzy nie czeka na podejście, ale zamiast tego decyduje się na agresywne leczenie, jeśli podejrzewa się infekcję.
Lekarze postawią diagnozę głównie na podstawie występujących objawów i objawów klinicznych. Im ostrzejsze objawy, tym szybszy przebieg działania
Krok 3. Wylecz objawy tężca
Ponieważ nie ma lekarstwa na tężec, leczenie jest ukierunkowane na objawy i pojawiające się powikłania. Będziesz otrzymywać antybiotyki dożylnie, w zastrzykach lub doustnie, a także leki kontrolujące skurcze mięśni.
- Niektóre leki kontrolujące skurcze mięśni obejmują środki uspokajające z grupy benzodiazepin (takie jak diazepam (Valium), lorazepam (Ativan), alprazolam (Xanax) i midazolam (Versed).
- Antybiotyki na ogół nie są skuteczne przeciwko tężcowi, ale mogą być przepisywane, aby powstrzymać rozmnażanie się bakterii Clostridium tetani. Może to pomóc spowolnić produkcję toksyn.
