Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD) jest potencjalnie wyniszczającym stanem, który może uwięzić ludzi w niekończących się cyklach powtarzających się myśli i zachowań. Zaburzenie charakteryzuje się obsesjami (niekontrolowane, natrętne lęki i fiksacje, które zakorzeniają się w mózgu) oraz kompulsjami (powtarzające się rytuały, zasady i nawyki, które manifestują obsesje i przeszkadzają w codziennym życiu). Niekoniecznie masz OCD tylko dlatego, że lubisz utrzymywać porządek i porządek, ale możesz mieć OCD, jeśli twoje mentalne fiksacje zdominują twoje życie: powiedzmy, jeśli musisz sprawdzać, czy drzwi są raz za razem zamknięte. możesz iść spać w nocy lub wierzyć, że innym spotka się krzywda, jeśli nie wykonasz pewnych rytuałów.
Kroki
Metoda 1 z 2: Zrozumienie objawów
Krok 1. Poznaj obsesje, które często charakteryzują OCD
Osoby z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi zostają uwięzione w paraliżujących, autoreferencyjnych cyklach myśli niespokojnych i obsesyjnych. Te myśli mogą przybierać formę wątpliwości, lęków, fiksacji lub niepokojących obrazów, które trudno kontrolować. Możesz cierpieć na OCD, jeśli te myśli wtrącają się w nieodpowiednich momentach, zdominują twój umysł i paraliżują cię głębokim poczuciem, że coś jest nie tak. Typowe obsesje to:
- Silna psychologiczna potrzeba porządku, symetrii lub dokładności. Możesz odczuwać dokuczliwy dyskomfort w mózgu, gdy sztućce na stole nie są idealnie ułożone, gdy drobne szczegóły nie układają się zgodnie z planem lub gdy jeden z twoich rękawów jest nieco dłuższy od drugiego.
- Strach przed brudem lub zanieczyszczeniem przez zarazki. Twoja skóra może pełzać z silną niechęcią do sięgania do kosza na śmieci, dotykania brudnego miejskiego chodnika, a nawet ściskania czyjejś ręki. Może to objawiać się niezdrową obsesją na punkcie mycia rąk i utrzymywania czystości. Może to również objawiać się w hipochondrii, jeśli zawsze martwisz się, że drobne objawy wskazują na głębszą, bardziej złowrogą przyczynę.
- Nadmierne wątpliwości i potrzeba ciągłego zapewniania; strach przed popełnieniem błędu, zakłopotanie lub zachowanie w społecznie nieakceptowalny sposób. Możesz czuć się sparaliżowany brakiem działania na co dzień, zmartwieniami i niepokojami krążącymi w twojej głowie, powstrzymującymi się od robienia tego, co musisz zrobić, ponieważ boisz się, że coś pójdzie nie tak.
- Strach przed złymi lub grzesznymi myślami; agresywne lub przerażające myśli o skrzywdzeniu siebie lub innych. Możesz wzdrygnąć się na przerażające, obsesyjne myśli, które pojawiają się z tyłu twojego umysłu jak ciemny cień – możesz nie być w stanie przestać myśleć o zranieniu siebie lub innych, nawet jeśli wiesz, że nie powinieneś. Może się okazać, że myślisz o okropnych możliwościach codziennych sytuacji: jak wyobrażasz sobie, że twój najlepszy przyjaciel zostaje potrącony przez autobus, gdy przechodzicie przez ulicę.
Krok 2. Poznaj kompulsje, które często towarzyszą obsesjom
Kompulsje to rytuały, zasady i nawyki, które czujesz, że musisz działać w kółko – zwykle po to, by Twoje obsesje zniknęły. Jednak obsesyjne myśli często wracają tylko silniejsze. Zachowania kompulsywne same wywołują niepokój, ponieważ stają się bardziej wymagające i czasochłonne. Typowe kompulsje obejmują:
- Wielokrotne kąpanie się, branie prysznica lub mycie rąk; odmowa podania ręki lub dotknięcia klamek; wielokrotne sprawdzanie rzeczy, takich jak zamki czy piece. Być może myjesz ręce pięć, dziesięć, dwadzieścia razy, zanim poczujesz się całkowicie czysty. Być może będziesz musiał wielokrotnie zamykać, odblokowywać i ponownie zamykać drzwi, zanim będziesz mógł zasnąć w nocy.
- Ciągłe liczenie w myślach lub na głos podczas wykonywania rutynowych zadań; spożywanie pokarmów w określonej kolejności; ciągłe układanie rzeczy w określony sposób. Być może zanim zaczniesz myśleć, musisz ułożyć przedmioty na biurku w idealnym porządku. Być może nie możesz zjeść posiłku, jeśli którakolwiek z potraw na twoim talerzu styka się ze sobą.
- Utykanie na słowach, obrazach lub myślach, zwykle niepokojących, które nie znikają i mogą zakłócać sen. Być może jesteś pochłonięty wizjami śmierci w brutalny, przerażający sposób. Być może nie możesz pomóc, ale wyobrażasz sobie najgorsze scenariusze i nie możesz powstrzymać swojego umysłu przed skupieniem się na wszystkich sposobach, w jakie sytuacja może pójść źle.
- Powtarzanie określonych słów, fraz lub modlitw; konieczność wykonywania zadań określoną liczbę razy. Możesz fiksować się na słowie „przepraszam” i kompulsywnie przepraszać raz za razem, gdy źle się z czymś czujesz. Być może będziesz musiał zatrzasnąć drzwi samochodu dziesięć razy, zanim będziesz mógł rozpocząć jazdę.
- Zbieranie lub gromadzenie przedmiotów bez widocznej wartości. Możesz kompulsywnie gromadzić rzeczy, których nie potrzebujesz ani nie używasz, do tego stopnia, że śmieci wylewają się z twojego samochodu, garażu, podwórka, sypialni. Możesz odczuwać silne, irracjonalne przywiązanie do pewnych przedmiotów, nawet jeśli praktyczna część twojego mózgu wie, że po prostu zbierają kurz.
Krok 3. Zrozum wspólne „kategorie” OCD
Obsesje i kompulsje często obracają się wokół pewnych tematów i sytuacji. Możesz identyfikować się z kilkoma z tych kategorii i nie możesz identyfikować się z żadną z nich; jest to jedynie sposób na zrozumienie wyzwalaczy twojego kompulsywnego zachowania. Typowe typy osób cierpiących na OCD to m.in. podkładki, warcaby, wątpiący i grzesznicy, liczniki i aranżery oraz zbieracze.
- Pralki boją się zanieczyszczenia. Możesz mieć kompulsje związane z myciem rąk lub sprzątaniem: być może będziesz musiał umyć ręce mydłem i wodą pięć razy po wyniesieniu śmieci; być może odkurzasz w kółko to samo pomieszczenie, ponieważ nie jest ono wystarczająco czyste.
- Warcaby wielokrotnie sprawdzają rzeczy, które kojarzą im się z krzywdą lub niebezpieczeństwem. Możesz sprawdzić, czy drzwi są zamknięte dziesięć razy, zanim będziesz mógł zasnąć; możesz czuć potrzebę wstawania przez cały obiad, aby sprawdzić, czy piekarnik jest wyłączony, nawet jeśli pamiętasz, że go wyłączałeś; być może ciągle sprawdzasz, czy książka, którą dostałeś z biblioteki, jest tą, którą chciałeś. Aby mieć pewność, możesz czuć się zmuszony do sprawdzenia dziesięciu, dwudziestu, trzydziestu razy.
- Wątpiący i grzesznicy boją się, że jeśli wszystko nie będzie idealne lub zrobione absolutnie dobrze, stanie się coś strasznego lub zostaną ukarani. Może to objawiać się obsesją na punkcie czystości, zaabsorbowaniem dokładnością lub paraliżującym murem wątpliwości, które powstrzymują cię od działania. Możesz stale analizować swoje myśli i działania pod kątem niedoskonałości.
- Liczniki i aranżery mają obsesję na punkcie porządku i symetrii. Możesz mieć przesądy dotyczące pewnych liczb, kolorów lub aranżacji i możesz odczuwać głębokie poczucie niesłuszności, jeśli rzeczy nie są idealnie uporządkowane.
- Zbieracze odczuwają silną niechęć do wyrzucania rzeczy. Możesz kompulsywnie gromadzić rzeczy, których nie potrzebujesz ani nie używasz; możesz odczuwać silne, irracjonalne przywiązanie do pewnych przedmiotów, nawet jeśli praktyczna część twojego mózgu wie, że po prostu zbierają kurz.
Krok 4. Rozważ nasilenie objawów
Objawy OCD zwykle zaczynają się stopniowo i mają tendencję do zmiany nasilenia przez całe życie. Zaburzenie pojawia się po raz pierwszy w dzieciństwie, okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości. Objawy zazwyczaj nasilają się, gdy doświadczasz większego stresu, a w niektórych przypadkach zaburzenie może być tak poważne i czasochłonne, że staje się niepełnosprawne. Jeśli utożsamiasz się z kilkoma typowymi obsesjami, kompulsjami i kategoriami, i odkryjesz, że znaczną część swojego życia spędzasz na skupianiu się na tych rzeczach, możesz rozważyć wizytę u lekarza w celu uzyskania profesjonalnej diagnozy.
Metoda 2 z 2: Diagnozowanie i leczenie OCD
Krok 1. Porozmawiaj z lekarzem lub terapeutą
Nie polegaj na samodiagnozie: czasami możesz być niespokojny lub mieć obsesję, możesz gromadzić zapasy lub odczuwać awersję do zarazków – ale OCD to spektrum, a obecność kilku objawów nie koniecznie oznacza, że musisz szukać leczenia. Nie będziesz naprawdę wiedział, czy cierpisz na OCD, dopóki nie zostaniesz zdiagnozowany przez lekarza.
- Nie ma testu laboratoryjnego do diagnozowania OCD. Lekarz oprze swoją diagnozę na ocenie twoich objawów, w tym ilości czasu spędzonego na wykonywaniu rytualnych zachowań.
- Jeśli zdiagnozowano u Ciebie OCD, nie martw się – może nie być „lekarstwa” na to zaburzenie, ale istnieją leki i terapie behawioralne, które mogą pomóc w zmniejszeniu i kontrolowaniu objawów. Być może będziesz musiał nauczyć się żyć ze swoimi obsesjami, ale nie musisz pozwalać im kontrolować swojego życia.
Krok 2. Zapytaj swojego lekarza o terapię poznawczo-behawioralną (CBT)
Celem terapii poznawczo-behawioralnej – zwanej również „terapią ekspozycji” lub „terapią profilaktyczną narażenia i reakcji”) – jest nauczenie osób z OCD konfrontacji ze swoimi lękami i zmniejszania lęku bez wykonywania rytualnych zachowań. Terapia koncentruje się również na zmniejszeniu przesadnego lub katastrofalnego myślenia, które często występuje u osób z OCD.
Być może będziesz musiał odwiedzić psychologa klinicznego, aby rozpocząć terapię poznawczo-behawioralną; regularny lekarz rodzinny lub terapeuta może skontaktować Cię z odpowiednimi osobami. Nie będzie to łatwe, ale jeśli jesteś zaangażowany w ciężką pracę nad kontrolowaniem swoich fiksacji, powinieneś przynajmniej poszukać programów CBT w swojej okolicy
Krok 3. Zapytaj swojego lekarza o leczenie farmakologiczne
Leki przeciwdepresyjne – szczególnie selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), takie jak Paxil, Prozac i Zoloft – mogą być pomocne w leczeniu OCD. Starsze leki – trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, takie jak Anafranil – również mogą być skuteczne. Niektóre atypowe leki przeciwpsychotyczne, takie jak Risperdal lub Abilify, były również stosowane w celu złagodzenia objawów OCD, gdy są stosowane samodzielnie lub w połączeniu z SSRI.
- Zachowaj szczególną ostrożność podczas mieszania leków. Zbadaj skutki uboczne każdego leku przed jego przyjęciem i zapytaj swojego lekarza, czy można bezpiecznie zmieszać nowy lek z już przyjmowanym lekiem.
- Same leki przeciwdepresyjne mogą pomóc złagodzić objawy OCD, ale nie są lekarstwem i nie są w żadnym wypadku niezawodną metodą leczenia. Poważne badanie przeprowadzone przez Narodowy Instytut Zdrowia Psychicznego wykazało, że mniej niż 50 procent ludzi traci objawy na lekach przeciwdepresyjnych, nawet po wypróbowaniu dwóch różnych leków.
