Tężec to poważna infekcja bakteryjna, która atakuje układ nerwowy, często prowadząc do bolesnych skurczów mięśni, zwłaszcza szyi i szczęki – dlatego określa się ją mianem „szczęki”. Bakterie Clostridium tetani (które wytwarzają toksynę) znajdują się w kale zwierząt i glebie, więc infekcje zwykle zaczynają się od ran kłute nóg lub ramion. Stan ten może zakłócać zdolność oddychania, a nieleczony może być śmiertelny. Istnieje szczepionka zapobiegająca tężcowi, ale nie ma lekarstwa. Jeśli masz tężec, musisz być leczony w szpitalu - leczenie koncentruje się na radzeniu sobie i zwalczaniu objawów, dopóki skutki działania toksyny tężcowej nie ustąpią.
Kroki
Część 1 z 2: Uzyskiwanie pomocy medycznej
Krok 1. Idź do szpitala
Oprócz sztywności i skurczów mięśni szyi i żuchwy, tężec powoduje również ucisk/skurcze brzucha i kręgosłupa, rozległe drgania mięśni, trudności w połykaniu, gorączkę, pocenie się i szybkie bicie serca. Jeśli masz objawy tężca, będziesz musiał być leczony w szpitalu - jest to poważna infekcja, której nie można leczyć w domu.
- Objawy tężca mogą pojawić się w dowolnym momencie od kilku dni do kilku tygodni po wniknięciu bakterii do organizmu – często przez ranę kłującą stopy, taką jak nadepnięcie na zanieczyszczony paznokieć.
- Lekarz będzie polegał na badaniu fizykalnym, a także historii medycznej i szczepień, aby zdiagnozować tężec. Żadne badania laboratoryjne ani krwi nie są pomocne w wykryciu tężca.
- Choroby wywołujące objawy podobne do tężca, które lekarz będzie chciał wykluczyć, obejmują zapalenie opon mózgowych, wściekliznę i zatrucie strychniną.
- Personel medyczny będzie również musiał oczyścić ranę, usuwając wszelkie zanieczyszczenia, martwą tkankę i ciała obce.
Krok 2. Zrób zastrzyk antytoksyny tężcowej
W zależności od czasu między urazem a pojawieniem się widocznych objawów lekarz może podać zastrzyk z antytoksyny tężcowej, na przykład immunoglobuliny przeciwtężcowej. Nie jest to jednak lekarstwo i może jedynie neutralizować „wolne” toksyny, które nie związały się z tkanką nerwową. Wszelkie toksyny, które już związały się z tkanką nerwową, nie zostaną naruszone.
- W związku z tym czas jest najważniejszy. Im szybciej udasz się do lekarza (po zauważeniu objawów), tym skuteczniejsza będzie immunoglobulina w zapobieganiu nasileniu objawów.
- Otrzymasz dawkę od 3000 do 6000 jednostek domięśniowo, jak tylko zostanie postawiona diagnoza tężca. W krajach, w których IG nie jest dostępny, stosuje się antytoksynę końską.
- Nie czekaj na objawy. Jeśli doznasz głębokiego urazu (takiego jak rana kłuta) od czegoś ostrego, które wydaje się być zanieczyszczone ziemią, rdzą, kałem lub innymi zanieczyszczeniami, oczyść ranę i zrób zastrzyk przeciw tężcowi od lekarza lub przychodni pilnej jako środek zapobiegawczy strategia.
Krok 3. Przygotuj się na przyjmowanie antybiotyków
Antybiotyki zabijają bakterie, w tym C. tetani, ale problem z tężcem ma więcej wspólnego z toksyną wytwarzaną przez zarodniki bakterii. Silna toksyna wytwarzana przez zarodniki bakteryjne (raz w twoim ciele) powoduje zdecydowaną większość objawów, ponieważ przyczepia się do tkanki nerwowej i powoduje pobudzenie, co wyjaśnia rozległe skurcze mięśni i skurcze.
- Jeśli złapiesz tężec we wczesnym stadium, antybiotyki mogą być skuteczne, ponieważ mogą zabić bakterie, zanim uwolnią dużo toksyn.
- Jeśli twój stan jest zaawansowany, antybiotyki mogą być stosunkowo bezużyteczne, więc ich potencjalne skutki uboczne mogą nie przeważać nad możliwymi korzyściami.
- Otrzymasz dożylnie antybiotyki. Metronidazol 500 mg co sześć do ośmiu godzin jest preferowanym leczeniem tężca. Leczenie potrwa od siedmiu do dziesięciu dni.
Krok 4. Spodziewaj się środków rozluźniających mięśnie lub uspokajających
Objawy związane z tężcem, które są często najbardziej zauważalne i potencjalnie śmiertelne, to silne skurcze mięśni - określane przez lekarzy jako tężyczka. Jeśli tężyczka uderzy w mięśnie potrzebne do oddychania, prawdopodobna jest śmierć, więc przyjmowanie silnych środków rozluźniających mięśnie (takich jak metaxalone lub cyklobenzapryna) może uratować życie, a także pomóc złagodzić ból związany ze skurczami.
- Środki rozluźniające mięśnie nie wpływają bezpośrednio na bakterie tężcowe lub toksyny, ale mogą zmniejszyć wpływ pobudzonych nerwów na skurcz włókien mięśniowych.
- Tężyczka może być tak silna, że powoduje naderwanie mięśni i złamania oderwania - gdzie kurczące się ścięgna rozrywają kość.
- Środki uspokajające, takie jak diazepam (Valium), są również pomocne w łagodzeniu skurczów mięśni, a także lęku i zwiększonego tętna związanego z umiarkowanymi i ciężkimi przypadkami tężca.
Krok 5. Przygotuj się do leczenia podtrzymującego
Jeśli Twoja sprawa jest ciężka, możesz potrzebować pomocy w oddychaniu za pomocą sztucznego respiratora lub respiratora. Nawet jeśli toksyna tężcowa nie wpływa zbyt mocno na mięśnie oddechowe, nadal możesz potrzebować respiratora, jeśli stosujesz silne środki uspokajające, ponieważ często powodują one płytkie oddychanie.
Oprócz niedrożności dróg oddechowych i zatrzymania oddechu (najczęstsza przyczyna śmierci osób z tężcem), inne możliwe powikłania, które mogą wystąpić, to: zapalenie płuc, niewydolność serca, uszkodzenie mózgu i złamania kości (najczęstsze są żebra i kręgosłup)
Krok 6. Zapytaj swojego lekarza o inne potencjalnie pomocne leki
Istnieją inne leki czasami stosowane w celu złagodzenia objawów tężca, takie jak siarczan magnezu (zmniejsza skurcze mięśni), niektóre beta-blokery (pomagają regulować bicie serca i oddychanie) oraz morfina (silny środek uspokajający i przeciwbólowy).
Część 2 z 2: Zmniejszenie ryzyka rozwoju tężca
Krok 1. Zaszczep się
Tężcowi można zapobiec poprzez szczepienie (szczepienie). W USA praktycznie wszystkie niemowlęta są szczepione serią zastrzyków DTaP, które zawierają ochronne przeciwciała przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi. Jednak ochrona przed infekcją tężcem zazwyczaj trwa tylko około 10 lat, więc zastrzyki przypominające są potrzebne we wczesnej i późniejszej dorosłości.
- W USA dawki przypominające przeciw tężcowi są zalecane co 10 lat, począwszy od 19 roku życia.
- Osoby, które chorują na tężec, zwykle są szczepione w ramach leczenia, ponieważ choroba nie zapewnia odporności na nią w przyszłości.
Krok 2. Szybko lecz rany
Czyszczenie i dezynfekcja wszelkich głębokich ran, zwłaszcza nakłuć stóp), jest ważne, aby zabić wszelkie bakterie C. tetani i zapobiec wytwarzaniu przez nie toksyn w organizmie. Po ustaniu krwawienia dokładnie opłucz ranę czystą wodą lub roztworem soli fizjologicznej, jeśli taki masz. Następnie oczyść ranę antybakteryjnym środkiem dezynfekującym na bazie alkoholu, a następnie zakryj ją czystym bandażem.
- Dobrze działają również kremy antybiotykowe, takie jak Neosporin i Polysporin. Nie sprzyjają szybszemu gojeniu, ale zniechęcają do rozwoju bakterii i infekcji.
- Regularnie zmieniaj opatrunek/bandaż, przynajmniej raz dziennie lub zawsze, gdy jest mokry lub brudny.
Krok 3. Noś odpowiednie obuwie
Większość przypadków tężca rozwija się z powodu nadepnięcia na coś ostrego, które jest pokryte odchodami zwierząt lub zanieczyszczonym brudem, który zawiera zarodniki bakterii C. tetani - na przykład paznokcie, szkło i odłamki. W związku z tym noszenie mocnego obuwia z grubszą podeszwą, zwłaszcza na farmach lub na obszarach wiejskich, jest dobrą strategią profilaktyczną.
- Zawsze noś klapki lub sandały podczas chodzenia po plaży i brodzenia w płytkiej wodzie.
- Nie zapomnij również o ochronie rąk podczas pracy na zewnątrz lub w sklepach. Noś grubsze rękawice wykonane ze skóry lub podobnego materiału.
Porady
- Tężec występuje rzadko w Stanach Zjednoczonych i krajach rozwiniętych, ale znacznie częściej na obszarach słabo rozwiniętych. Każdego roku na całym świecie występuje około miliona przypadków.
- Chociaż przez krótki czas jest niebezpieczna, toksyna tężcowa nie powoduje trwałego uszkodzenia układu nerwowego po wyzdrowieniu z objawów.
- Tężec nie jest zaraźliwy. Nie można go złapać bezpośrednio od zarażonej osoby.
Ostrzeżenie
- Bez szczepień lub jakiegokolwiek leczenia umiera około 25% zarażonych osób, zwłaszcza osób z osłabionym układem odpornościowym (noworodków, osób starszych i przewlekle chorych).
- Jeśli masz oznaki i objawy tężca, nie próbuj leczyć go w domu. Tężec to poważna infekcja wymagająca leczenia w szpitalu.
